Levant bölgesinde yapılan kapsamlı bir araştırma, Neandertaller ve modern insanların yaklaşık 120 bin ile 55 bin yıl önce bu bölgede yaşamış olduğu dönemde ölülerini gömme konusunda benzersiz bir davranış sergilediklerini ortaya koydu.
İki türün de biyolojik ve fiziksel özellikleri birbirinden farklı olsa da, materyal kültürleri ve yaşam biçimleri büyük benzerlikler gösteriyordu. Ancak, gömüt uygulamalarında gözlemlenen farklılıklar, bu iki türün ölüme ve öte dünyaya bakış açılarında önemli farklılıklar olabileceğini düşündürüyor.
İLK GÖMÜLER LEVANT’TA MI ORTAYA ÇIKTI?
Araştırmacılar, bu dönemde her iki türün de ölülerini gömmeye başlamasının, gömme ritüellerinin ilk kez Levant’ta ortaya çıktığını veya farklı coğrafyalarda bağımsız olarak geliştiğini düşündürüyor. Özellikle Neandertallerin açık alanda yapılan bir gömüt örneği olan Ein Qashish (EQ3) sitesi, bu konuda önemli bir bulgu olarak değerlendiriliyor.
FARKLI TÜRLER, FARKLI GÖMÜ UYGULAMALARI
Çalışmada incelenen 37 doğrulanmış mezar, her iki türün de cinsiyet ve yaş ayrımı yapmadan ölülerini gömdüğünü gösteriyor. Ancak, Neandertallerde bebek ölümlerinin daha sık gömüldüğü dikkat çekiyor. Her iki tür de mezarlara genellikle hayvan kemikleri gibi eşyalar bırakıyordu.
Ancak, daha detaylı incelemeler, iki türün gömme uygulamalarında önemli farklılıklar olduğunu ortaya koydu. Örneğin, Homo sapiens gömütleri genellikle mağara girişlerinde veya kaya barınaklarında, cenin pozisyonunda bulunuyordu. Neandertal gömütleri ise daha çeşitli pozisyonlarda ve mağara içinde yer alıyordu. Ayrıca, Neandertaller gömü sırasında taş kullanımı konusunda daha yaratıcıydı.
Araştırmacılar, bu dönemde gömü oranlarında beklenmedik bir artış olduğunu gözlemledi. Bu durum, bölgedeki nüfus artışı ve iklimsel değişikliklerle ilişkilendirildi. Ancak, yaklaşık 50 bin yıl önce bu yoğun gömme faaliyeti aniden sona erdi.
Bu çalışma, Neandertallerin yok oluşuyla birlikte gömme uygulamalarının da sona ermesiyle ilgili önemli sorular ortaya koyuyor. İki türün de ölüme verdiği anlam ve kültürel inançları hakkında daha fazla araştırma yapılması gerekiyor.
Haber/Kaynak: Burhan Akdağ