Her gün beş yaşın altında yaklaşık 2 bin çocuk hava kirliliği nedeniyle hayatını kaybediyor.
Sağlık Etkileri Enstitüsü’nün (HEI) yeni bir araştırmasına göre, hem dış mekan hem de iç mekan kirliliği sağlığa giderek daha fazla zarar vermeye devam ederken, 2021 yılında hava kirliliği nedeniyle 8 milyondan fazla çocuk ve yetişkin ölümü gerçekleşti.
Kirli hava artık dünya genelinde tütün kullanımını geride bırakarak ölüm nedenlerinde ikinci sırada yer alıyor. Beş yaşın altındaki çocuklar arasında ise hava kirliliği, ölüme neden olan risk faktörü olarak yetersiz beslenmeden sonra ikinci sırada yer alıyor.
HEI tarafından 2017’den bu yana yayınlanan ve bu yıl Unicef ile ortaklaşa hazırlanan hava kirliliği ile ilgili raporda da özellikle yoksul ülkelerdeki çocukların daha çok etkilendiği görüldü.
Raporun baş yazarı ve HEI’nin küresel sağlık sorumlusu Pallavi Pant, raporun ortaya çıkardığı büyük eşitsizliklere dikkat çekti: “Yükün büyük kısmı küçük çocuklar, yaşlı nüfus ve düşük ve orta gelirli ülkeler tarafından üstleniliyor.”
2,5 MİKROMEREDEN KÜÇÜK AMA…
Raporda, PM2.5 adı verilen ve çapı 2,5 mikrometreden küçük olan küçük parçacıkların, küresel hava kirliliği ölümlerinin yüzde 90’ından fazlasının sorumlusu olduğu ortaya çıktı. PM2.5 parçacıklarının kan dolaşımına karışabildiği ve vücuttaki organları etkilediği bulundu. Bunların sadece akciğer hastalıklarıyla değil aynı zamanda kalp hastalığı, felç, diyabet, demans ve düşükle de ilişkili olduğu görüldü.
Unicef’in genel müdür yardımcısı Kitty van der Heijden de konuyla ilgili şunları söyledi: “Hükümetlerin ve işletmelerin bu tahminleri ve yerel olarak mevcut verileri dikkate alması ve bunları hava kirliliğini azaltmaya ve çocukların sağlığını korumaya yönelik anlamlı eylemler amacıyla kullanması zorunludur.”
HEI’ye göre iklim krizinin etkileri hava kalitesini de kötü etkiliyor. Raporda şu tespitlere yer verildi: “Kuraklıklar daha şiddetli oldukça ve uzadıkça, kontrol edilemeyen yangınlar ormanları harap ediyor ve toz fırtınaları geniş ovaları etkileyerek havayı uzun süre kalıcı parçacıklarla dolduruyor.”
Küresel Hava Durumu raporu, dünya çapında 200’den fazla ülke ve bölgeyi kapsayan 2021 Küresel Hastalık Yükü çalışmasından elde edilen verileri kullandı. Önceki raporlar, neredeyse herkesin her gün sağlıksız düzeyde hava kirliliğine maruz kaldığını ve her yıl yarım milyon bebeğin kirli hava nedeniyle öldüğünü ortaya çıkarmıştı.
Haber/Kaynak: Burhan Akdağ