Bir Hollywood filmi olsa Dünya’ya çarpacak gök taşı için tüm bilim dünyası seferber olur, yakışıklı bir astronot gelir ve onu havaya uçurarak korkunç bir felaketi engellerdi. Ancak ne yazık ki gerçekler böyle değil.
Resmi bir rapora göre, 14 yıl önceden uyarılsak bile, Dünya asteroit çarpmasına karşı yeterince hazırlıklı değil. Saatte binlerce kilometre hızla Dünya’ya çarpan dev bir uzay taşı, insanlığın sonunu getirebilir.
NASA ve ABD hükümeti tarafından yayınlanan belgede, asteroit felaketi yönetim planlarının ‘tanımlanmadığı’ belirtiliyor.
Rapor, NASA ve ABD hükümeti tarafından düzenlenen bir simülasyon etkinlikte oluşturuldu. Öngörülebilir gelecekte bilinen önemli bir asteroit çarpma tehdidi bulunmamasına rağmen, iki yılda bir düzenlenen etkinlik, üst düzey uzmanların bu tür bir olaya hazırlanma becerilerini değerlendiriyor.
Raporda, “Bir asteroit tehdidi senaryosunda uzay görevleri hakkında karar verme süreci belirsizliğini koruyor” deniliyor. Ayrıca sürecin ABD’de veya uluslararası alanda yeterince tanımlanmadığı da belirtiliyor.
Tatbikat sırasında uzmanlar, daha önce hiç tespit edilmemiş bir asteroitin yaklaşık 14 yıl içinde Dünya’ya çarpma ihtimalinin yüzde 72 olduğu varsayımsal bir senaryoya yönelik potansiyel tepkileri değerlendirdi. Varsayımsal senaryonun bir parçası olarak asteroitin boyutunu, bileşimini ve uzun vadeli yörüngesini kesin olarak belirlemek mümkün değildi. Ancak modeller, asteroitin çarpması durumunda bölgesel ve ülke ölçeğinde bir alanı tahrip edebileceğini gösterdi.
NASA Genel Merkezi’nde emekli gezegen savunma subayı olan Lindley Johnson ise şunları söyledi: “Tatbikat için bu başlangıç koşullarındaki belirsizlikler, katılımcıların özellikle zorlu koşulları dikkate almalarına olanak tanıdı. Büyük bir asteroit çarpması, insanlığın yıllar önceden tahmin edebilecek ve önlemek için harekete geçebilecek teknolojiye sahip olduğu tek doğal felaket. Ne yazık ki, tatbikat, ‘karar alma süreçlerinin ve risk toleransının’ yetkililer arasında yeterince anlaşılmadığını ortaya çıkardı.”
NASA’nın Yakın Dünya Nesneleri Programına göre, ortalama olarak Dünya’ya her 5000 yılda bir futbol sahası büyüklüğünde bir kaya ve her bir milyon yılda bir medeniyetlerin sonunu getiren bir asteroit Dünya’ya çarpıyor.
NASA, asteroit saptırma göreviyle şimdiden çok önemli bir dönüm noktasına ulaştı. Eylül 2022’de DART uzay aracı kasıtlı olarak 10,8 milyon mil uzaktaki bir asteroit olan Dimorphos’a çarptı. Her ne kadar bu asteroit Dünya için bir tehdit oluşturmasa da, başarılı görev, eğer böyle bir eylem gerekliyse, bir uzay taşının yörüngesinin etkilenebileceğini gösterdi.
Ancak bir çalışmaya göre, insan yapımı herhangi bir nesneyle saptırılması zor veya imkansız olan bazı uzay taşı türleri de var.
Haber/Kaynak: Burhan Akdağ