Amerikan İsrail Kamu İşleri Komitesi (AIPAC), 1963 yılında ABD’nin başkentinde kurulan bir siyasi baskı grubu. Kurulduğu günden beri ABD siyasetinde önemli bir yeri olan grup o kadar ünlü ki, ‘İsrail lobisi’ birçok ülkeden farklı kişilerin kelime dağarcığında yer tutuyor.
Orta Doğu’da büyük bir savaşın ayak sesleri yükselirken ABD’deki kritik seçimlere günler kaldı. Özellikle bu günlerde birçok kişinin aklındaki soru, ‘İsrail Lobisinin’ tam olarak ne yaptığı ve gerçekten ne kadar güçlü olduğu. The Interceptor kar gütmeyen araştırma grubundan Akela Lacy, bu konuya ışık tutan bir makale yayımladı.
2022’de seçim kampanyalarına para bağışı yapmaya başlayan AIPAC, desteklediği seçim kampanyalarında en büyük bağışçılardan biri oldu. Araştırmacılar, ABD’nin Federal Seçim komitesinden elde ettikleri belgeleri gözden geçirdi ve İsrail adına ABD’de yapılan harcamanın ne kadar büyük olduğunu gözler önüne serdi.
ELEŞTİRENLERİ SUSTUR
AIPAC, İsrail’i eleştiren vekillerin rakiplerine büyük yatırımlar yaparak, İsrail’i eleştiren vekillerin kaybetmesi için elinden geleni ardına koymuyor.
AIPAC’ın kuruluşundan beri ilk kez dev bütçesini ABD’li vekillere karşı kullanmaya başladı. Demokrat vekillerin arasında İsrail’in Gazze ve Lübnan’da yürüttüğü savaş yanlısı politikayı eleştiren kişilerin de bulunması, siyasi baskı grubunu kışkırttı. AIPAC, bu vekilleri susturmaya yönelik politikalar da benimsedi.
Son 2 yıl içerisinde AIPAC’a bağlı ‘İsrail için Demokratik Çoğunluk’ grubunun yatırımları, İsrail’e giden milyonlarca dolarlık silah yardımlarını eleştiren vekiller Andy Levin, D-Mich ve Marie Newman’ın kaybetmesi için rakiplerini fonlayarak yerel seçimleri kaybetmelerini sağladı. İsrail, bu dönemde benzeri kampanyalar için yaklaşık 20 milyon dolar ayırmıştı.
2024 seçimlerinde ise AIPAC, daha radikal bir harcama bütçesi ortaya koydu. AIPAC, İsrail yanlısı politikaları destekleyen vekil, parti ve başkanlık adayları için 100 milyon dolar bütçe ayırdı.
AIPAC’ın desteklediği 389 vekilin 57’sinin güçlü bir rakibi yoktu. 88 adayın ise hiçbir rakibi olmadı. AIPAC, kendi siyasetine uygun vekillerin kazanması için gereken her şeyi yaparken, İsrail’i eleştirmenin fiyatını kat kat arttırıyor.
İKİ TARAFI DA FONLA
ABD’nin sağcılarını merkezinde toplayan, eski Başkan ve 2024 seçimlerinin Başkan adayı Donald Trump partisi olan Cumhuriyetçi partisi AIPAC’ın en büyük bağışçılarını bünyesinde topluyor. Fakat bu durum AIPAC’ın taraf tuttuğu anlamına gelmiyor. ABD’nin iki büyük partisini de fonlamaya hazır olan grubun ilgilendiği tek şey vekillerin İsrail hakkında ne düşündüğü.
İsrail’in siyasi baskı grubu, ABD 51 eyaletinin 50’sinde de farklı vekilleri fonladı. En çok parayı ise New York ve Kaliforniya eyaletlerinde harcadı. Baskı grubu, sadece Ohio eyaletindeki seçimlerde taraf olmadı.
AIPAC, 233 Cumhuriyetçi vekili 17 milyon dolarlık bir bütçeyle destekledi. 152 Demokrat vekil ise 28 milyon dolarlık bir bütçenin kanatları altına girdi. 3 bağımsız vekil ise 300 bin dolar yardım aldı. AIPAC, iki partinin komisyonlarına da 3 milyon dolarlık bağışta bulundu.
Şimdiye kadar harcamalar istenen etkiyi yarattı. İsrail’e yardımın şarta bağlanmasını destekleyen ya da insan hakları ihlallerini eleştiren Kongre üyelerinin sayısı azaldı.
DOĞRU VEKİLLERİ SEÇ
AIPAC, Demokrat Partili vekillere daha fazla para harcadı fakat Demokratlardan çok Cumhuriyetçi vekilleri destekledi. Siyasi baskı grubu, Bell Latimer ve George Latimer gibi Demokrat Partili vekillere toplamda çok daha fazla bağış yaptı. Bu vekiller, İsrail’in Orta Doğu’daki belirleyici güç olmasını en çok destekleyen vekillerden ikisi.
AIPAC desteklediği bir başka vekil olan Cumhuriyetçi Ryan Zinke, Filistin asıllı ABD vatandaşlarının ülkeden atılmasını savunurken, aynı şekilde desteklenen Demokrat Sarah Elfreth’in seçim kampanyası boyunca İsrail konusu açılmadı. AIPAC odağı, İsrail’in desteklenmesinden çok İsrail’in eleştirilmemesi.
MÜTTEFİKLERİNİ KORU
AIPAC’ın stratejisi sadece kendi tercih ettiği adayları desteklemek için harcama yapmaktan ibaret değildir. AIPAC’in yaklaşımının önemli bir parçası da Kongre’den çıkmasını istediği adaylara karşı büyük harcamalar yapmak. Bu dönemde öne çıkan iki vakada AIPAC, İsrail’i eleştiren iki üyesi Cemal Antony Bowman ve Cori Bush’u saf dışı bırakmak için 30 milyon dolar harcayarak tarihin en pahalı Demokrat Temsilciler Meclisi ön seçimine yol açtı.
AIPAC, İsrail yanlısı odak gruplarının da kongrede kalması için gereken harcamaları yapmaya hazır. Baskı grubunun yaklaşık 17 milyon doları da İsrail’i eleştirmeyen ya da destekleyen kongre üyelerinin koltuklarını koruması için harcadı.
PEKİ ŞİMDİ NE OLACAK?
AIPAC için ABD Başkanı’nın kim olduğundan çok, İsrail’i ne kadar desteklemesi önemli. Donald Trump, İsrail’e kayıtsız şartsız bir destek vaat ederken Biden hükümetinin başkan yardımcısı olan Demokrat aday Kamala Harris’in nispeten daha ılımlı bir siyaset izlemesi bekleniyor.
AIPAC her ne kadar partizan bir bakış açısına sahip olmasa da, Başkanlık seçiminde ve gelecek başkanın hükümetin seçilen kişilerin her zaman İsrail yanlısı olduğundan emin olacaktır.
Haber/Kaynak: Burhan Akdağ