Araştırma, Avrupa’da 50 yıldır gazlı ocakların NO2 emisyonlarıyla tehlike oluşturduğu bilinse de ilk defa bu tehlikenin ölümlerle ilişkilendirildiğini ve sayısal olarak ölçülebildiğini gösteriyor. Araştırmanın baş yazarı Dr. Juana Maria Delgado-Saborit, “1978’de gazlı ocak kullanılan mutfaklarda NO2 kirliliğinin daha yüksek olduğunu öğrendik, ancak bu kirliliğin kaç cana mal olduğunu ancak şimdi anlayabiliyoruz” açıklamasında bulundu.
DSÖ’NÜN BELİRLEDİĞİ SINIRLARI AŞIYOR
Araştırmada, gazlı ocak kullanılan evlerdeki NO2 seviyelerinin arka plan kirliliği ile birleşerek DSÖ’nün belirlediği sınırları aştığı belirlendi. Euronews’te yer alan habere göre; özellikle İtalya, Polonya, Romanya, Fransa ve Birleşik Krallık gibi ülkelerdeki gazlı ocak kullanan haneler, bu kirli hava nedeniyle erken ölüm riskinin en yüksek olduğu yerler olarak kaydedildi.
İç mekan hava kalitesi Avrupa’da ciddi bir sağlık sorunu oluşturuyor çünkü Avrupa vatandaşları zamanlarının büyük kısmını evlerinde geçiriyor. Özellikle modern binaların hava sirkülasyonunun zayıf olması, kirliliğin yoğunlaşmasına neden oluyor. Gazlı ocaklar, kullanmadıkları zamanlarda bile metan gazı sızdırarak hava kirliliğine katkı yapıyor.
KİRLİLİK HARİTALANDIRILDI
Araştırmacılar, bu ölümleri tahmin etmek için NO2 seviyelerinin astım ve erken ölümler üzerindeki etkisini değerlendiren sağlık araştırmalarını kullandılar. Hollandalı bilim insanlarının geçtiğimiz yıl yaptığı geniş çaplı ölçümlerin ardından, Jaume I Üniversitesi araştırmacıları bu verileri genişleterek Avrupa’nın çeşitli bölgelerinde gazlı ocaklardan kaynaklanan NO2 kirliliğini haritalandırdı.
Ancak uzmanlara göre, gazlı ocakların sebep olduğu toplam zarar aslında çok daha yüksek. Sadece NO2 kirliliğine odaklanan çalışma, diğer tehlikeli kirleticiler olan karbon monoksit, benzen, formaldehit ve partikül madde gibi gazların etkilerini ölçmek için yeterli veriye sahip değil. Yapılan genel tahminler, gazlı ocakların yaklaşık 367 bin çocuk ve 726 bin kişinin astım geliştirmesine sebep olduğunu öne sürüyor.
Avrupa’da iç mekan hava kalitesi için düzenlemeler bulunmuyor. Avrupa Kamu Sağlığı İttifakı (EPHA), Brüksel’e NO2 sınırlarını içerecek yeni kurallar getirilmesi ve gazlı ocakların kademeli olarak kaldırılmasını öneriyor. EPHA, halkın gazlı ocaklar hakkında bilinçlendirilmesi gerektiğini savunarak bu ocakların tıpkı sigaralar gibi zararlı etkilerinin öne çıkarılması gerektiğini belirtiyor.
Avrupa Kamu Sağlığı İttifakı’nın Küresel Halk Sağlığı Politika Müdürü Sara Bertucci’ye göre, gazlı ocaklar evde yanan küçük bir ateş gibi görünse de evimizi zehirleyen bir tehlike kaynağı.
Haber/Kaynak: Burhan Akdağ