Bongkrekik asit zehirlenmesi genellikle Asya’nın bazı bölgelerinde görülen bir sorundur. Özellikle Çin, Endonezya ve Mozambik’te, fermente gıda ürünlerinin tüketilmesi sonrasında bu tür zehirlenmelerin arttığı bildiriliyor ve sık sık gündeme geliyor. Endonezya’da üretilen geleneksel bir fermente gıda olan Tempe bongkrek, yıllar içinde binlerce ölüm vakasına yol açtı.
ÇİN’DE 9 KİŞİ HAYATINI KAYBETMİŞTİ
Bongkrekik asidin vücutta yarattığı zararın temelinde, mitokondriler üzerindeki etkisi yatıyor ve mitokondriler, hücrelerin enerji üretim merkezleri olup bu asit, hücresel enerji üretimini engelleyerek hücrelere zarar verir ve ölümüne neden olabilir. Geçtiğimiz yıllarda meydana gelen bir olayda aynı aileden 9 kişi 1 yıl boyunca ondurucuda bekletilen erişteyi yedikten sonra hayatını kaybetti.
Hayatını kaybede kişilerin Çin’e özgü bir lezzet olan Suantangzi adı verilen fermente edilmiş erişte yemeği yedikten sonra gıda zehirlenmesi yaşadıkları bildirilirken Heilongjiang Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nde gıda güvenliği müdürü olan Gao Fei, medyaya yaptığı açıklamada bongkrek asidi zehirlenmesinin sıklıkla ölümcül olduğunu açıkladı.
BU BELİRTİLERE NEDEN OLUYOR
Zehirlenme belirtileri genellikle yorgunluk, baş dönmesi, mide bulantısı, kusma, ishal ve aşırı terleme ile başlıyor. Bu belirtiler zamanla daha da şiddetlenebilir, kan şekeri seviyelerinde dalgalanmalar görülebilir hem yüksek (hiperglisemi) hem de düşük (hipoglisemi) kan şekeri seviyeleri görülebilir.
İleri düzeydeki vakalarda ise karaciğer yetmezliği, böbrek hasarı, hatta komaya yol açabilir. Bu durumların ardından ölüm oranı %40 ile %100 arasında değişebiliyor. Ölüme yol açan çoklu organ yetmezliği genellikle ilk semptomlardan yalnızca bir gün sonra ortaya çıkar.
PANZEHİRİ YOK
Bongkrekik asit zehirlenmesi için bilinen bir panzehir yok ve tedavi, genellikle hastanede yoğun bakım gerektiren destekleyici bakım ile yapılır. Erken müdahale hayati önem taşıyor fakat çoğu vaka, hastaların tedaviye yeterince erken yanıt vermemesi nedeniyle ağır seyredebilir.
Haber/Kaynak: Burhan Akdağ