Donald Trump’ın ABD başkanı seçilmesinden saatler sonra Almanya Başbakanı Olaf Scholz’un maliye bakanını görevden almasıyla koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçim yolunun açılmasıyla Avrupa’nın en büyük ekonomisine sahip Almanya’da siyasi belirsizlik oluştu.
Hür Demokratlar (FDP) partisinden Christian Lindner’in maliye bakanlığı görevinden alınmasının ardından Scholz’un kendi partisi Sosyal Demokratlar ve en büyük ikinci parti olan Yeşiller ile azınlık hükümetini yönetmeye devam etmesi bekleniyor.
SIRADA NE VAR?
Scholz, Mart’ın sonunda seçime gidilebilmesi için gereken güven oylamasını 15 Ocak’ta düzenleyeceğini söyledi.
Almanya’nın İkinci Dünya Savaşı öncesinde ülkedeki demokrasinin sonunu getiren koalisyon hükümeti karmaşasını engellemek için getirilen kurallara göre süreci çoğunlukla başbakan yönetiyor ve muhalefet sadece alternatif bir başbakan seçebilecek çoğunluğu elde etmesi durumunda mevcut başkanı görevinden edebiliyor. Ancak mevcut meclis matematiğine göre bu pek mümkün görünmüyor.
Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, parlamentoda güven oylamasının ardından Scholz’un erken seçime gitmesini engellemek için yetkilerini kullanmayacağını söyledi.
SEÇİME KADAR SCHOLZ HÜKÜMETİ NASIL YÖNETECEK?
Üç partiden oluşan koalisyonun en büyük ikinci partisi olan Yeşiller hükümette kalmaya devam edecek. İki partinin parlamentoda çoğunluğu sağlayamaması nedeniyle her gündem için diğer parti vekillerinden destek almaları gerekecek.
Scholz, krizle mücadele eden Almanya ekonomisinin devletin harekete geçmesi için seçim sonrasını bekleyemeyeceğini söyleyerek muhalefetteki muhafazakarların lideri Friedrich Merz’den acilen gereken bütçe önlemleri için desteğini isteyeceğini söyledi.
Hükümetteki Lindner’in daha önce yürüttüğü maliye bakanlığı dışındaki FDP’li bakanlar tarafından yürütülen adalet, ulaşım ve eğitim bakanlıklarına ne olacağı akla gelen ilk sorulardan.
Daha önce Goldman Sachs’ta yatırım bankacılığı yapan Joerg Kukies, Scholz’la yakın ilişkilere sahip ve maliye bakanı yardımcılığı görevini yürütüyorken Lindner’in yerine maliye bakanı olarak göreve getirildi.
Ulaştırma Bakanı Volker Wissing görevini devam ettirmek istediğini söylerken bu talep muhafazakâr Hristiyan Demokratlar tarafından kabul edilemez olarak değerlendirildi.
MUHALEFET NE YAPABİLİR?
Muhalefet lideri Merz, erken seçimler için Mart’ın çok geç olduğunu söyleyerek Scholz’un bir hafta içinde güven oylaması düzenlemesi için çağrıda bulundu. Güven oylamasının haftaya gerçekleşmesi durumunda seçimler Ocak ayında gerçekleşebilir fakat Scholz’u harekete geçirmesi için bir yetkisi yok.
Merz, Scholz’un sunduğu acil durum önlemlerine oy vermeyi reddedebilir fakat bunu yapması Merz’in Rus işgaline karşı Ukrayna’yı desteklemesi gibi bazı konularda olumsuz sonuçlar doğurabilir.
Anketleri tüm koalisyon partilerine göre önde götüren Merz, seçimler öncesinde Scholz’a bir zafer vermek istemeyebilir.
ALMANYA CUMHURBAŞKANI NE YAPABİLİR?
Steinmeier’ın rolü çoğunlukla sembolik. Makamı resmî olarak tarafsız ve siyaset üstü olsa da siyasetçilere eleştirilerde bulunabilir.
Steinmeier parti adı vermeden “Vakit, taktik ve çatışma vakti değil” dedi ve “Vakit, akıl ve sorumluluk vakti. Herkesin anın gereğini yerine getirmesini bekliyorum” dedi.
Haber/Kaynak: Burhan Akdağ