Gitar Bulutsusu, hızlı dönen bir nötron yıldızı olan B2224+65a pulsarının etkisiyle meydana geldi. Bu yıldız, bir zamanlar devasa bir yıldızın çöküşüyle oluşmuş ve saatte 5.76 milyon km/s uzayda hareket ederken gerisinde yay şeklinde bir gaz izi bırakmıştır. Dünya’dan bakıldığında bu yapı, adını aldığı akustik bir gitarı andırmaktadır.
NASA’nın yayımladığı yeni görüntüler, California’daki Palomar Gözlemevi’nin mavi ışık verileri ile Chandra X-ray Gözlemevi’nin kırmızı X-ışını verilerinin birleşiminden oluşuyor. Bu görseller, pulsarın kozmik bir alev makinesi gibi 2 ışık yılı (12 trilyon mil) uzunluğunda bir jet yaydığını gösteriyor. Jet, bulutsudan bağımsız olarak, pulsarın manyetik kutuplarından fırlıyor.
Pulsar jetleri, ölü yıldızın hızlı dönüşü ve aşırı güçlü manyetik alanlarının bir araya gelmesiyle oluşuyor. Bu kozmik “alev makinesi,” elektromanyetik radyasyon, plazma ve antimadde parçacıkları yayarak galaksi içindeki manyetik alanlar boyunca akıyor. Bu süreç, Albert Einstein’ın ünlü E=mc² formülüyle açıklanan enerji-madde dönüşümüne dayalı olarak, enerjiyi antimadde ve madde parçacıklarına dönüştürüyor.
Bu partiküller, pozitron ve elektron çiftleri halinde oluşarak uzaya saçılıyor. Eğer bu antimadde ve madde parçacıkları çarpışırsa, birbirlerini yok ederek tekrar enerjiye dönüşüyorlar. Bu süreç, evrenin madde ve enerji dengesini anlamak için büyük önem taşıyor.
Gitar Bulutsusu, ilk kez 1993 yılında keşfedildi. Ancak yeni görüntüler, bu pulsarın hem bulutsuyu hem de jetleri nasıl etkilediğini daha detaylı anlamamızı sağladı. 2022 yılında yapılan bir araştırma, yıldızlararası ortamın pulsar jetlerinin çıktısını ve bulutsunun şeklini nasıl değiştirdiğini gösterdi.
Bu araştırma, bilim insanlarının yıldızlararası ortam hakkında daha fazla bilgi edinmesine olanak sağlıyor. Jetin sürekli izlenmesi, galaksimizin bu gizemli ortamını anlamak için önemli bir adım olarak görülüyor. Araştırmacılar, bulutsunun çevresel koşulların bir yansıması olduğunu ve bu ortamın, jetin yapısını ve dinamiklerini şekillendirdiğini belirtiyor.
Haber/Kaynak: Burhan Akdağ